Cruceiro de Santa María de Vilafiz.

Está situado no campo da festa, fronte á igrexa parroquial. Elévase sobre unha plataforma cadrada de dous chanzos. A base cúbica presenta un perfil quebrado por tres marcadas molduras. O fuste monolítico é de sección cadrada nos extremos e no resto ten as arestas rebaixadas. O capitel é moi sinxelo, pois só se destaca por arestas.

No anverso da cruz figura unha 'tosca' talla de Xesús, pero que posúe o encanto naif da arte popular. Segue a iconografía tradicional, pero os volumes son moi básicos e as desproporcións anatómicas evidentes. O rostro apenas está suxerido por unhas incisións elementais. A coroa é unha simple sucesión de triángulos. As extremidades son formas tubulares, sen articulacións e cunha marcada rixidez. Con todo, ten esa 'inmediatez' expresiva que fai da arte popular unha arte universal, formada a partir dun esquema conceptual básico e facilmente recoñecible por todo o mundo, e que as vangardas históricas conseguiron revitalizar. Para que logo digan "agora veñen os señoritos a ensinarnos como se fan as cousas". Pois así, nin máis nin menos. A nós parécenos unha obra preciosa, pola 'inmediatez' e sinceridade expresivas.