Fantasías friolenses

No concello de Friol atopamos fabulosos exemplos de hórreos. Case todos son construcións mixtas, nas que se combina a pedra e a madeira. Algúns teñen uns acabados de cantaría que demostran unha sensibilidade estética digna de apreciar, ben por destacar entre os veciños como donos de casa forte e exhibir un hórreo como elemento máis de distinción, ou ben por puro hedonismo. Outros seguen a pauta máis repetida no contorno por iso de non dar a nota, e outros, sinxelamente, optan por dar a nota. Exemplo disto é o hórreo que mostramos, da parroquia de Trasmonte, no que a fantasía e o capricho veñen dados polos remates ornamentais. Polo xeral, estes remates facíanse nunha cruz, se ben hai miles de variantes que dan pé á libre imaxinación. No caso do presente hórreo, o dó de peito vén dado por eses dous galos que coroan a construción, e que nos pareceu unha imaxe ben curiosa de como os seus donos se tomaron a molestia en buscar dúas figuras iguais, de proporcións harmónicas, afrontadas, e case diríamos que en actitude de vixía, coidando de que ninguén se atreva a espoliar o que aquí gardamos, pois do contrario cantamos.

Probablemente estén substituíndo ós primitivos remates que por algún motivo se perderon. En todo caso, a molestia que os donos se tomaron en solucionar esta perda, é digna de reflexión e esperta unha curiosidade: onde os adquiriron?, foi premeditado?, foi casualidade?.
Certas fontes denominan a estes remates "turulecos", e realmente, este galos fan honor a tal denominación. A nós parécenos unha imaxe chea de ironía, e un exemplo de como, cada época, cada xeración e cada familia, revitaliza e reinterpreta o pasado ó seu gusto....
....mágoa do pasamáns metálico.