Interior de santa María de Silvela (II)

Entre os elementos de interese que figuran no interior, cabe destacar o conxunto de lápidas sepulcrais, algunhas máis nítidas e outras máis desfiguradas polo paso do tempo. Todo un sinal de que a igrexa tivo unha importancia histórica aínda sen estudar. Non cabe dúbida de que era unha honra ser enterrado aquí, como lugar reservado para personaxes ilustres. Estes, como aínda hoxe, gozaban de lugar preferente, neste caso próximo ó centro litúrxico. Se ademáis temos en conta que a igrexa tiña vinculacións co mosterio de Sobrado, a honra de ser enterrado aquí, cobraba especial relevancia para as élites locais.

Entre as lápidas, cabe destacar, non só polo seu estado de conservación, senón tamén polo escudo de armas que nela figura, a que está situada ó lado esquerdo da ábsida. A lápida foi descrita tamén por Varela Arias. Presenta un escudo dividido en catro cuarteis: nos dous superiores figuran as pombas dos Seixas (apelido íntimamente unido á historia de Friol e ó seu lugar máis emblemático, como é a fortaleza de San Paio de Narla), e nos dos cuarteis inferiores figuran as rodas de carro vinculadas ó apelido Camba. Estas rodas, parecen ser cruces patadas inscritas en círculo, emblema vinculado ós Camba, polo que Varela Arias seguramente non estea desacertada. Nós propoñemos unha segunda hipótese (só por especular e abrir novas portas): poderían ser as rodas de Santa Catalina vinculadas ó liñaxe dos Varela?.  Isto decímolo por apuntar unha posibilidade máis, pois se dá a circunstancia de que no retablo maior figura unha imaxe de Santa Catalina co seu emblema tradicional (a roda do seu martirio, aínda que esta sexa de factura diferente: non é cruz patada, é cruz radial). 

Quen está enterrado ou enterrada aí? Non o sabemos. E de momento, non hai ningún estudo que nolo aclare. A inscrición que rodea a lápida é para nós ilexible (e non só para nós, pois tampouco aclara nada a publicación de Varela Arias, única da que temos noticia sobre a igrexa, ademáis da publicación de Jaime Delgado: El románico de Lugo y su provincia, Tomo III, na que nada novo aporta). Se nos le algún ou alguna experta en paleografía e epigrafía, que nolo faga saber, polo interese común de quen segue a nosa historia.

A publicación de Varela Arias tamén fai mención de outra lápida sepulcral no pavimento da nave (metade dereita desde a entrada), na que segundo a autora, de novo figuran as rodas dos Camba. Un novo enigma por resolver entre tantos da historia de Friol (tema pendente entre os grandes "popes" da nosa historia aínda esquecida, e que desde a nosa pequena aportación pretendemos abrir portas).