A canción da Ramada

Da man do profesor Fidalgo Santamariña, (falecido hai dous anos) e do seu traballo de investigación Antropología de una parroquia rural, do que xa publicamos outras cantigas en anteriores entradas, achegamos esta que titula "A canción da Ramada". Nela reflíctese a burla que se lle fai a un pretendente de fóra da parroquia. 

Ben sabedes que A Ramada é un lugar da parroquia de Trasmonte; aparecen tamén no romance outros lugares da mesma: Bouzaboa, A Muraza, A Devesa. 

O pretendente foráneo pertence á parroquia de Anxeriz, ao lugar de Ferreira, nome co que é citado na burlesca historia.

Escribía  Fidalgo: "..se narra como un joven foráneo no sólo fracasa repetidamente en su intento de conquistar a la joven trasmonteña , sino que aparece burlado por la joven y sus pretendientes locales".
A xeografía da nosa comunidade está chea de romances e cantigas que manifestaban o escaso gusto polo foráneo. Mesmo había (hai) pequenos romances desprezativos sobre membros doutras aldeas da mesma parroquia. Lembramos algunha recollida nos Ancares nos anos noventa e que poñían cualificativos nada ortodoxos. 

Esta di así:

Últimos días de Navidad

en vísperas do ano novo,

chegou Ferreira a Trasmonte

levou un pase coma un toro.

Foi á romaría a Taín

e baixou coa da Ramada,

o máis que puido chegar

foi á cantina a Muraza.

Ó apartar da carreteira

presentóuselle Xulián

quitoulla de diante os ollos

quedou solo coma un can.

O Xulián seguiu con ela

iba rindo coma un tolo 

e el quedou na Muraza

orneando coma un burro

Ela, e amais os rapaces, 

marchaban por alí abaixo 

dicindo que iban quedarse

na Bouzaboa de Abaixo.

E el saleu da Muraza

de alí a un bo pedazo

correndo polo camiño

parecía un desesperado.

Ö chegar a Bouzaboa

prendérono no portal

e saleu o tío José

darlle toxos por pisar.

E de alí a dúas horas

pola influencia dun primo

foi Casilda abrirlle a porta

e meteuno no pasillo.

Estivo alí un pedaciño

co frío estaba temblando,

foi Casilda da Ramada

abrirlle a porta do cuarto.

E subíronlle unha vela

metida nun candelero

porque o burro de Ferreiras

ás escuras tiña medo.

E iba, de onde a vela

pra onde a ventá do cuarto,

o que o vía desde abaixo

mesmo parecía un canario.

Volvía desde á ventana

pró sitio do candeleiro

paseando pola sala

parecía un camareiro.

E pasou ó outro cuarto

andando moi amodiño

marchitou aquelas flores

que había no balconciño.

E cando marchou Xulián

cansado de estar con ela;

foi el e botouse a escape

e asomouse a la escalera.

Foi Josefa da Ramada

e, por ser tan animal

baixouno pola escaleira

collido polo ramal.

Pasouno pa tras do lume

porque tiña moito frío

e despois de dez minutos

xa ruxía coma un lisco.

Levantouse Encarnación

e sentouse xunto del

e el deu en ventear

porque olía como o mel.

E díxolle Encarnación:

As de ter que te marchar

que fas peso nesta casa

xa nos queremos deitar.

E levantouse o Ferreiras

de caras a súa casa

pa volver ó outro día

pa xunto das da Ramada.

E volveu ao outro día

e traía moita présa

cando chegou á Ramada

encontrouna con Devesa.

Díxolle Devesa a ela:

Estache o burro alí enriba

vai quitarlle os aparellos

e bótao na chafarina.

Foi entón Encarnación

decirlle á esquina da casa:

has de ter que te marchar

que agora estou ocupada.

Respondeulle o Pepe a ela:

ti non cres no que eu che digo

veño aquí todas as noites

e non vés estar conmigo.

E díxolle Encarnación:

márchate, vén outro día

en que non teña a ninguén

que eso é a túa alegría.

Foise el por alí abaixo

marchaba moi aburrido

cando chegou á Muraza

consolouse cun cuartillo.

Corres moito prá Ramada

coido que te has de cansar

porque ao cabo da conta

nunca nada has de lograr.

Sempre que vai prá Ramada

anque o teñan detrás

o burriño de Ferreiras

aínda lles leva mazás.

Se vai moito prá Ramada

vai sufrir unha ruína

non solo llas leva a ela

tamén llas leva a Balbina.

Aquí remata esta historia

do burriño de Ferreira

se todas lle fan así

non atopa quen o queira.